Dublinpilot
Als onderdeel van het Programma Ongedocumenteerden Amsterdam liep van 1 juli 2019 tot april 2021 de Dublinpilot. Deze had als doelstelling om zogeheten ‘Dublinclaimanten’ – mensen die een Dublinclaim opgelegd hebben gekregen – warm over te dragen naar het land van de Dublinclaim.
De EU-lidstaten hebben in de Dublinverordening vastgelegd dat het eerste EU-land waar iemand met een asielverzoek aankomt, verantwoordelijk is voor de inhoudelijke behandeling van dat verzoek. De meeste asielzoekers komen Europa binnen via Italië of Griekenland. Om verschillende redenen reizen mensen na aankomst door naar een ander EU-land. Wanneer zij zich hier vervolgens melden, kan dit land hen een ‘Dublinclaim’ opleggen. Dit houdt in dat mensen moeten terugreizen naar het eerdere land dat verantwoordelijkheid draagt voor de afhandeling van hun asielaanvraag.
Na een Dublinclaim te krijgen, verlaten veel Dublinclaimanten wel het AZC, maar keren niet terug naar het land van de claim. In plaats daarvan verblijven ze in Nederland tot de Uiterste Overdracht Datum (UOD) van de Dublinclaim verloopt. Als deze is verlopen, doorgaans na 18 maanden, kan namelijk wel een nieuw asielverzoek worden ingediend in Nederland.
Dublinclaimanten hebben in principe recht hebben op Rijksopvang, maar velen verlaten deze uit angst te worden overgedragen aan het land van de Dublinclaim door de Nederlandse autoriteiten. Als gevolg hiervan belandt een gedeelte van de uit het AZC vertrokken Dublinclaimanten op straat in Amsterdam.
De Dublinconventie is dus een Europese afspraak met verstrekkende lokale gevolgen.
Specifiek gericht op deze groep startte de gemeente Amsterdam in 2019, naast de landelijke ‘LVV-pilot’, de ‘Dublinpilot’. De betrokken NGO’s onderzochten samen met de Dienst Terugkeer en Vertrek in hoeverre mensen met een Dublinclaim bewogen konden worden om vrijwillig terug te keren. De doelstelling om mensen warm over te dragen naar landen van de Dublinclaim werd op een enkele casus na niet gehaald. Vanaf april 2021 is deze pilot geleidelijk afgebouwd.
De RgOA onderzocht de belangrijkste belemmeringen die Dublinclaimanten ervaren bij een warme overdracht naar het land van Dublinclaim. Ze heeft haar bevindingen uitgewerkt in het rapport ‘(G)een weg terug?’. Deze is op te vragen via het contactformulier.
